Kiến thức / Random Knowledge · 13/07/2023 0

Hiệu ứng Coriolis

Hiệu ứng Coriolis là hiệu ứng gây ra hiện tượng lệch quỹ đạo của những vật chuyển động trong hệ quy chiếu quay so với các hệ quy chiếu quán tính, được đặt theo tên của Gaspard-Gustave de Coriolis-nhà toán học. Sự lệch quỹ đạo này được xem là do lực quán tính trên hệ quy chiếu quay gây ra, gọi là lực Coriolis.

Trái Đất quay quanh trục của mình, vì thế mà các vật chuyển động trên Trái Đất đều chịu hiệu ứng Coriolis:

  • Đường bay của máy bay: Khi máy bay bay từ một điểm đến một điểm khác trên bản đồ, đường bay thường không thẳng mà có dạng cong. Hiệu ứng Coriolis gây ra sự lệch hướng của máy bay trong quá trình bay. Điều này được tính toán và điều chỉnh bởi hệ thống định vị hàng không để đảm bảo máy bay bay đúng hướng.
  • Hướng gió: Ở cầu Bắc, hiệu ứng Coriolis gây ra sự lệch hướng của gió khi gió thổi từ Bắc->Nam hoặc Nam->Bắc dọc theo kinh tuyến. Kết quả là gió sẽ có xu hướng chuyển hướng sang phải theo hướng di chuyển trên bán cầu Bắc và sang trái trên bán cầu Nam. Điều này tạo ra một hệ quả là các cơn bão ở bán cầu bắc sẽ luôn xoáy ngược chiều kim đồng đồ và ngược lại.
Cách bão nhiệt đới hình thành
  • Không chỉ với gió, hiệu ứng Coriolis cũng gây ảnh hưởng tương tự lên những dòng hải lưu và các dòng sông. Hệ quả là những dòng sông ở bắc bán cầu thường bị xói lở bờ bên phải (và ngược lại với nam bán cầu)
  • Vậy khi ta chơi thể thao: đánh golf, cầu lông, thì có cần tính toán lực này không? Rất may là không, nó chỉ tác động lên các chuyển động trong quá trình dài hoặc cự li đủ xa, còn đối với cuộc sống bình thường, lực coriolis chỉ có tác dụng rất nhỏ.